David Murray Quartet

40 zł – ulgowe / 75 zł – na Kartę do Kultury / 80 zł – bez zniżek

Na początek ceniony amerykański saksofonista David Murray z nowym zespołem - przedstawiciel nurtu New Black Music, który wypłynął na fali awangardy freejazzowej lat 70., a w swojej twórczości sięgał także po blues czy gospel. Publiczności Festiwalu Jazz Jantar Murray znany jest z koncertu legendarnego World Saxophone Quartet w 2012 roku, a nowy kwartet współtworzy z hiszpańską pianistką i kompozytorką Martą Sanchez (znaczącą artystką na nowojorskiej scenie jazzowej), Lukiem Stewartem (basistą, który wielokrotnie występował w Żaku, m.in. z Irreversible Entanglements i Blacks' Myths) oraz Russellem Carterem.

David Murray to bez wątpienia jeden z najwybitniejszych saksofonistów tenorowych i klarnecistów basowych ostatnich kilku dekad. Początkowo Murray pozostawał pod wpływem Alberta Aylera, Ornette’a Colemana czy Archie’ego Sheppa, a jednocześnie omijał aurę dokonań Johna Coltrane’a, stopniowo kreując własną ścieżkę intensywniej czerpiąc inspiracje chociażby od Colemana Hawkinsa, Bena Webstera i Paula Gonsalvesa. Murray rozwijał też nieustannie swoje techniki oddechowe pozwalające mu grać coraz to dłuższe frazy. Jego kariera nabrała znaczących kształtów po przeprowadzce do Nowego Jorku w 1975 roku. Tam szybko objawił się nie tylko jako wyjątkowy instrumentalista, ale też jako błyskotliwy aranżer i kompozytor. Podejście Murraya z kolei do improwizacji stało się natychmiast rozpoznawalne. Po wielu latach Cecil Taylor porównał go do największych postaci w historii jazzu, którzy byli obdarzeni charakterystycznym brzmieniem, mówiąc: „Wystawiasz ucho poza drzwi i wiesz, że to David!”.

W Nowym Jorku poznał wielu nowych muzyków, m.in. Anthony Braxtona, Dona Cherry, Juliusa Hemphilla, a w ramach zespołu Energy Band Teda Danielsa współpracował z Hamiettem Bluiettem, Lesterem Bowie’em i Frankiem Lowe’em. W 1976 roku Murray odbył pierwsze europejskie tournée, zakładając w tym czasie jedną ze swoich mitycznych grup, czyli World Saxophone Quartet z Oliverem Lake’em, Hamiettem Bluiettem i Juliusem Hemphillem.

Lata 90. przyniosły dwa zaskakujące wydawnictwa amerykańskiego saksofonisty. Jedno z nich zrodziło się tuż po wspólnym koncercie z Grateful Dead w Madison Square Garden w 1993 roku. Kilka lat później ukazał się hołd Murraya dla tej grupy, czyli album „Dark Star” (1996), zaś pod koniec lat 90. muzyk zaskoczył płytą poświęconą pamięci Coltrane'a „Octet Plays Trane” (1999). W tym samym okresie Murray wkroczył również w etap wyraźnych fuzji stylistycznych, balansując między jazzem, muzyką świata, a nawet panafrykanizmem, odkąd odbył podróże po Karaibach, Ameryce Południowej, Afryce Południowej i Senegalu.

Dyskografia Murraya pęcznieje z każdym rokiem coraz bardziej, przynosząc płyty nagrane w przeróżnych konfiguracjach artystycznych. W 2018 roku ujrzał światło dzienne album „Blues for Memo” z udziałem poety dźwiękowego, aktora Saula Williamsa, a niedługo potem powstał materiał stworzony wspólnie z Kahilem El'Zabar'sem „Spirit Groove” (2020). Najnowszy zespół saksofonisty to The Brave New World Trio założony z Bradem Jonesem i Hamidem Drake’em.

(opracowanie: Łukasz Komła)